Тестостерон е хормон кој игра клучна улога во физичкото и менталното здравје, влијаејќи на сексуалниот нагон, коските, мускулната маса и расположението. Ниски или високи нивоа можат да предизвикаат здравствени проблеми како депресија, намалено либидо и зголемена телесна тежина. Тестирањето и терапијата со тестостерон можат да помогнат, но се потребни консултации со доктор за да се одреди соодветен пристап.
Во оваа статија:
Тестисите и јајниците произведуваат тестостерон. Прекумерното или недоволното производство на тестостерон може да влијае на вашето физичко и ментално здравје.
Тестостеронот е хормон што се наоѓа кај луѓето, како и кај други животни. Кај мажите, тестисите главно го произведуваат тестостеронот. Јајниците кај жените, исто така, произведуваат тестостерон, но во многу помали количини.
Производството на тестостерон почнува значително да се зголемува за време на пубертетот и почнува да опаѓа по 30-тата година од животот.
Тестостеронот најчесто се поврзува со сексуалниот нагон и има клучна улога во продукцијата на сперма. Исто така влијае на коскената и мускулната маса, начинот на кој мажите складираат маснотии во телото, па дури и на производството на црвени крвни зрнца.
Нивото на тестостерон кај мажите може да влијае и на нивното расположение.
Ниско ниво на тестостерон
Ниското ниво на тестостерон, познато и како низок тестостерон, може да предизвика различни симптоми кај мажите, вклучувајќи:
- намален сексуален нагон
- помалку енергија
- зголемување на телесната тежина
- чувство на депресија
- променливо расположение
- ниско самопочитување
- помалку телесни влакна
- потенки коски
Иако производството на тестостерон природно се намалува со возраста, други фактори можат да предизвикаат пад на хормоналните нивоа.
Повреда на тестисите и третмани за рак како хемотерапија или зрачење можат негативно да влијаат на производството на тестостерон.
Хронични здравствени состојби и стрес исто така можат да го намалат производството на тестостерон. Некои од нив вклучуваат:
- СИДА
- болести на бубрезите
- алкохолизам
- цироза на црниот дроб
Нивото на тестостерон постепено опаѓа и кај возрасните жени, но ниското ниво на Т може да предизвика симптоми како:
- намалено либидо
- намалена коскена цврстина
- слаба концентрација
- депресија
Ниското ниво на тестостерон кај жените може да биде предизвикано поради отстранување на јајниците, како и од заболувања на хипофизата, хипоталамусот или надбубрежните жлезди.
Терапија со тестостерон може да биде препишана за жени со ниско ниво на тестостерон, меѓутоа ефективноста на овој третман во подобрување на сексуалната или когнитивната функција кај жени по менопауза не е јасна.
Тестирање на тестостеронот
Едноставен тест на крвта може да ги утврди нивото на тестостерон. Постојат широк опсег на нормални или здрави нивоа на тестостерон во крвотокот.
Според Универзитетскиот медицински центар Рочестер, нормалните нивоа на тестостерон кај возрасни мажи се движат помеѓу 280 и 1.100 ng/dL, а кај возрасни жени помеѓу 15 и 70 ng/dL.
Опсегот може да варира меѓу различни лаборатории, па затоа е важно да разговарате со вашиот доктор за вашите резултати.
Ако нивото на тестостерон кај возрасен маж е под 300 ng/dL, според Американската уролошка асоцијација, докторот може да направи дополнителни испитувања за да ја утврди причината за нискиот тестостерон.
Ниското ниво на тестостерон може да биде знак за проблеми со хипофизата. Хипофизата испраќа сигнален хормон до тестисите да произведат повеќе тестостерон.
Ниско ниво на тестостерон кај возрасен маж може да значи дека хипофизата не функционира правилно. Но, ниско ниво на тестостерон кај млад тинејџер може да укажува на задоцнување на пубертетот.
Умерено зголемено ниво на тестостерон кај мажите може да не предизвика видливи симптоми. Машки деца со повисоко ниво на тестостерон може да влезат во пубертет порано. Жените со висок тестостерон може да развијат машки карактеристики.
Абнормално високите нивоа на тестостерон може да бидат резултат на нарушување на надбубрежната жлезда или дури рак на тестисите.
Високото ниво на тестостерон исто така може да се појави и при помалку сериозни состојби. На пример, вродената надбубрежна хиперплазија, која може да ги зафати и мажите и жените, е редок, но природен причинител за зголемено производство на тестостерон.
Ако вашето ниво на тестостерон е екстремно високо, вашиот доктор може да нареди други тестови за да ја утврди причината.
Терапија со заменски тестостерон
Намаленото производство на тестостерон, состојба позната како хипогонадизам, не секогаш бара третман.
Можеби сте кандидат за терапија со заменски тестостерон доколку ниското ниво на тестостерон ја нарушува вашата здравствена состојба и квалитетот на живот. Вештачкиот тестостерон може да се дава орално, преку инјекции или со гелови или кожни фластери.
Терапијата за замена може да даде посакувани резултати, како поголема мускулна маса и посилен сексуален нагон. Но, третманот носи и некои несакани ефекти, вклучувајќи:
- мрсна кожа
- задржување течности
- намалување на големината на тестисите
- намалено производство на сперма
Некои истражувања не пронашле зголемен ризик за рак на простата со терапијата за замена на тестостерон, но ова прашање сè уште е предмет на континуирано истражување.
Една студија предлага дека постои помал ризик од агресивни ракови на простата кај оние кои се на терапија со тестостерон, но потребно е повеќе истражување.
Заклучок
Тестостеронот најчесто се поврзува со сексуалниот нагон кај мажите. Исто така влијае на менталното здравје, коскената и мускулната маса, складирањето маснотии и производството на црвени крвни зрнца.
Ненормално ниско или високо ниво може да влијае на менталното и физичкото здравје на мажот.
Вашиот доктор може да го провери нивото на тестостерон со едноставен тест на крвта. Постојат терапии со тестостерон за да се лекуваат мажи со ниско ниво.
Ако имате низок тестостерон, прашајте го вашиот доктор дали овој вид терапија може да ви користи.
